ໂຄງການຄວບຄຸມປະຊາກອນຍຸງໂລກ ຮ່ວມມືກັບ ອົງການຊ່ວຍເຫຼືອເດັກສາກົນ (SCI) ປະຈຳ ສປປ ລາວ ແລະ ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ກໍາລັງດໍາເນີນໂຄງການຢູ່ປະເທດລາວ ເພື່ອປ້ອງກັນຊຸມຊົນຈາກພະຍາດທີ່ມີຍຸງລາຍເປັນພາຫະນໍາເຊື້ອ ເຊັ່ນວ່າ: ໄຂ້ຍຸງລາຍ, ໄຂ້ຊີກ້າ, ໄຂ້ຊີກຸກກຸນຢາ ແລະ ໄຂ້ຕົວເຫຼືອງ.
ໂຄງການຄວບຄຸມປະຊາກອນຍຸງໂລກ ໄດ້ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ໂຄງການຄວບຄຸມໄຂ້ຍຸງລາຍ ໂດຍນຳໃຊ້ວິທີການ ໂວບັກເຄຍ (Wolbachia) ຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ເມືອງຫຼວງຂອງປະເທດລາວ ນັບແຕ່ໄຕມາດທີ 3 ຂອງປີ 2022 ເປັນຕົ້ນມາ ເພື່ອຕໍ່ສູ້ກັບພະຍາດ ທີ່ມີຍຸງລາຍເປັນພາຫະນໍາເຊື້ອ ເຊີ່ງວ່າຍັງເປັນໄພຄຸກຄາມຕໍ່ສຸຂະພາບຂອງປະຊາກອນໂລກ.
ພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ ຍັງມີການແຜ່ລະບາດຫຼາຍຢູ່ໃນລາວ ໂດຍສະເພາະໃນຊ່ວງເດືອນທີ່ມີອາກາດຮ້ອນຊຸ່ມ ແລະ ມີຝົນຕົກ. ການລະບາດໃຫຍ່ຄັ້ງລ່າສຸດໃນປີ 2019 ສົ່ງຜົນໃຫ້ມີຜູ້ຕິດເຊື້ອພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ ຫຼື ໄຂ້ເລືອດອອກເຖີງ 39,091 ກໍລະນີ. ສະເພາະຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນມີ 10,813 ກໍລະນີ. ປົກກະຕິແລ້ວ ໃນໄລຍະເດືອນ ພຶດສະພາ ຫາ ເດືອນ ຕຸລາ ເປັນໄລຍະທີ່ມີການລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ ຫຼາຍທີ່ສຸດ.
ເມືອງ ຈັນທະບູລີ ແລະ ເມືອງ ໄຊເສດຖາ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໄດ້ຖືກກໍານົດເປັນເຂດບຸລິມະສິດ ເພື່ອປະຕິບັດໂຄງການ ເນື່ອງຈາກວ່າກໍລະນີ ຫຼື ອັດການເກີດພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ ແມ່ນສູງກວ່າເມືອງອື່ນໆຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ.
ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ຕ່າງໜ້າໂດຍ ກົມຄວບຄຸມພະຍາດຕິດຕໍ່ ແລະ ອົງການຊ່ວຍເຫຼືອເດັກສາກົນ (SCI) ປະຈໍາ ສປປ ລາວ ໄດ້ຮັບການສະໜັບ ສະໜູນຈາກ ໂຄງການຄວບຄຸມປະຊາກອນຍຸງໂລກ (WMP), ພວກເຮົາໄດ້ເຮັດວຽກຮ່ວມກັນຢ່າງໃກ້ຊິດ ໃນການວາງແຜນນໍາໃຊ້ວິທີການ ໂວບັກເຄຍ ເພື່ອຄວບຄຸມການລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ ຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງ ຈັນ, ສປປ ລາວ.
ພາຍໃຕ້ການຊີ້ນຳຂອງກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ກ່ຽວກັບການນໍາໃຊ້ນະວັດຕະກຳ ແລະ ເຕັກໂນໂລຢີໃໝ່ໆ, ໂຄງການຈະປ່ອຍຍຸງທີ່ມີເຊື້ອຈຸລິນຊີ ໂວບັກເຄຍ ເຂົ້າໄປປະປົນຢູ່ນຳປະຊາກອນຍຸງລາຍບ້ານທົ່ວໄປ. ຫຼັງຈາກນັ້ນ, ຍຸງທີ່ມີເຊື້ອຈຸລິນຊີ ໂວບັກເຄຍ ຈະມີການປະສົມພັນກັບຍຸງລາຍບ້ານທົ່ວໄປທີ່ມີຢູ່ໃນເຂດທ້ອງຖີ່ນຂອງຊຸມຊົນ. ເມື່ອວັນເວລາຜ່ານໄປ, ຈໍານວນຍຸງທີ່ມີເຊື້ອ ໂວບັກເຄຍ ຈະເພີ່ມຂຶ້ນເທື່ອລະໜ່ອຍ ແລະ ເຊື້ອດັ່ງກ່າວຈະຊ່ວຍຢັບຢັ້ງ ຫຼື ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສາມາດໃນການແຜ່ເຊື້ອໄວຣັສໄຂ້ຍຸງລາຍສູ່ຄົນ. ວິທີການນີ້ຈະຊ່ວຍຈຳກັດຄວາມສ່ຽງການເກີດລະບາດຂອງພະຍາດທີ່ມີຍຸງລາຍເປັນພາຫະນຳເຊື້ອ.
ໂຄງການຕົວແບບດັ່ງກ່າວນີ້ ຈະໄດ້ປ່ອຍຍຸງທີ່ມີເຊື້ອຈຸລິນຊີ ໂວບັກເຄຍ - ເຊິ່ງເປັນວິທີການທີ່ປອດໄພຕໍ່ກັບ ຄົນ, ສັດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ. ວິທີການ ໂວບັກເຄຍ ດັ່ງກ່າວ ເປັນທໍາມະຊາດ ແລະ ມີປະສິດທິພາບໃນການປ້ອງກັນພະ ຍາດທີ່ມີຍຸງລາຍເປັນພາຫະນໍາເຊື້ອແບບຍືນຍົງ ຢູ່ໃນຂົງເຂດທີ່ມີອັດຕາການເກີດພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍສູງຂອງປະ ເທດ. ເມືອງ ຈັນທະບູລີ ແລະ ເມືອງ ໄຊເສດຖາ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ໄດ້ຖືກກຳນົດເປັນພື້ນທີ່ເປົ້າໝາຍຂອງໂຄງ ການຕົວແບບ. ໃນໄລຍະກະກຽມປ່ອຍຍຸງມີເຊື້ອໂວບັກເຄຍ ທີມງານວິຊາການຂອງໂຄງການ, ຂະແໜງການສາທາ ລະນະສຸກ ແລະ ອາສາສະໝັກບ້ານ (ອສບ) ຂອງແຕ່ລະບ້ານເປົ້າໝາຍ ໄດ້ເລັ່ງໃສ່ໜ້າວຽກ ສ້າງຈິດສຳນຶກໃຫ້ຄວາມຮູ້ ແລະ ຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບວິທິີການ ໂວບັກເຄຍ ຕໍ່ກັບຊຸມຊົນຢູ່ສອງເມືອງດັ່ງກ່າວ ພ້ອມທັງປຸກລະດົມການມີສ່ວນຮ່ວມຢ່າງຕັ້ງໜ້າຂອງເຂົາເຈົ້າຕໍ່ກັບການປະຕິບັດໂຄງການ.
ສະນັ້ນ ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງຊຸມຊົນ ແມ່ນມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍຕໍ່ກັບຄວາມສໍາເລັດແຜນການປ່ອຍຍຸງລາຍທີ່ມີເຊື້ອ ໂວບັກເຄຍ ຂອງໂຄງການຄວບຄຸມໄຂ້ຍຸງລາຍ ພວກເຮົາ. ໃນເມື່ອທຸກພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ ຊຸມຊົນທີ່ອາໄສຢູ່ເຂດພື້ນທີ່ເປົ້າໝາຍມີຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມທຸກຢ່າງຕໍ່ກັບແຜນປ່ອຍຍຸງດັ່ງກ່າວແລ້ວ, ໂຄງການມີແຜນເລີ່ມປ່ອຍຍຸງໃນໄລຍະທ້າຍເດືອນ ເມສາ ຫາ ຕົ້ນເດືອນ ກັນຍາ ປີ 2023 ໂດຍຮ່ວມມື ແລະ ປະສານສົມທົບກັບບັນດາຂະແໜງການສາທາລະນະສຸກທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ ອສບ ຂອງແຕ່ລະບ້ານ.
ທີ່ຕັ້ງ ແລະ ໄລຍະເວລາປະຕິບັດໂຄງການໂຕແບບ
ໂຄງການຄວບຄຸມໄຂ້ຍຸງລາຍໂດຍນຳໃຊ້ວິທີການ ໂວບັກເຄຍ ໄດ້ເລີ່ມຕົ້ນປະຕິບັດນັບຕັ້ງແຕ່ເດືອນ ກໍລະກົດ (7) ປີ 2022 ຈົນເຖີງ ເດືອນພະຈິກ (11) 2023. ໄລຍະກະກຽມ 9 ເດືອນ, ໄລຍະປ່ອຍຍຸງ 5 ເດືອນ ແລະ ໄລຍະຕິດຕາມກວດກາ 3 ເດືອນ ລວມທັງໝົດ 17 ເດືອນ. ໂຄງການມີແຜນປ່ອຍຍຸງທີ່ມີເຊື້ອຈຸລິນຊີ ໂວບັກເຄຍ ຄັ້ງທຳອິດຢູ່ເມືອງ ຈັນທະບູລີ ແລະ ໄຊເສດຖາ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ຈະໄດ້ເລີ່ມແຕ່ໄລຍະທ້າຍເດືອນເມສາ ຈົນເຖີງຕົ້ນເດືອນກັນຍາ ປີ 2023, ໃຊ້ເວລາທັງໝົດ 20 ອາທິດ.
ທີ່ຕັ້ງຂອງໂຄງການແມ່ນກວມເອົາ 19 ບ້ານ ຢູ່ເມືອງ ຈັນທະບູລີ ແລະ 13 ບ້ານ ຢູ່ເມືອງ ໄຊເສດຖາ, ລວມທັງໝົດ 32 ບ້ານ ເຊິ່ງກວມເອົາເນື້ອທີ່ປະມານ 9.4 ຕາກິໂລແມັດ.
ຄູ່ຮ່ວມງານ
